مسعود ستوده نژاد 19/2/99اردیبهشت 99 ماه رمضان، در پاسخ به افکار و نوشته های مغرضانه بر علیه مولانا جلال الدین
اخیراً در اینستا و تلگرام کسانی که به ظاهر خود را طرفدار عرفان و مولانا می دانند؛ در حال معرفیِ حضرت مولانا به عنوان فردی بی دین، هستند. اینها در باطن، خائن ترین اشخاص به مولانا هستند. تفکر زیبا و زندگی بخش مولانا که نجات بخش جهانیان است و توسط کل متفکران جهان پذیرفته شده است؛ بازیچۀ عدّه ای مغرض قرار گرفته است. افکار و اشعاری از خودشان می بافند و در پیج هایی به نام مولانا، در صورت پُست های متعدد، نشر می دهند. متأسفانه مردمیِ طالب عرفان و شناخت حقیقی، با مطالعۀ کم، که از زاهدانِ دین فروش، خسته شده اند؛ در دام این مکاران توسعه دهندۀ لائیک (بی دینی) می‌افتند.
مگر بی دینی، خود یک روش، تفکر یا شناخت نیست. مفهوم دین هم، همان تفکّر و شناخت است، اصلاً وجود انسانِ بی دین، منطقاً امکانپذیر نیست.
برخی برای جدا کردن طالبان معرفت از دین، می گویند، دین، فقط دین انسانیّت!! وقتی از او می پرسی انسانیّت، چیست؟ از کمک به دیگران و حیوانات و امثال آنها صحبت می کنند.
تو را به خدا مطالعه کنید. رشد و تعالی انسانی، مراحلی عجیب و بزرگ دارد، نباید در مراحل اولیه بماند. آیا به سعادت های بدنی و روحی سالم، رسیده اید؟ آیا شجاعانه، به ثروت، امنیت و قدرت، رسیده اید؟ آیا به درجۀ عقلی ر سیده اید، که با ذکاوت، بدون اضطراب، فکر کنید و حفظ کنید و بفهمید؟ آیا به عدالت، با دوستان و دشمنان، رسیده اید؟ آیا آنقدر عادل و عاقل شده اید که به خداوند کریم، ظلم نکنید او را بزرگ بدانید و عبادت کنید؟ آیا آنقدر مهربان و عاشق شده اید، که مثل خداوند همۀ جهان را دوست داشته باشید؟ آیا خداوند شما را دوست دارد؟ و…
حتماً و قطعی، مرگ به سراغ هر زنده ای، می آید، آیا در هنگام وداع از دنیا، ناراحت از انجام ندادن برخی کارها نیستید؟ آیا از ورود به نیستیِ مَدّ نظر خودتان، نمی هراسید؟
متأسفانه متولیان امروزِ دینی، هر وقت نیازمند بحث های استدلالی و عقلی اند، از مولانا بهره می برند، ولی دفاعی از او نمی‌کنند، زیرا مخالف صوفی گری اند، امّا فراموش کرده اند که دفاع از متفکران دینی و تاریخی، کم از دفاع از پیامبران و معصومین نیست. اصلاً چرا دفاع؟ می بایست با تفکرات امثال مولانا، به تفکرات منسوخ، ناقص و انحرافی، حمله می شد.
مگر امکانپذیر است، کسی که نامش جلال الدین است؛ بی دین باشد؟
مگر ممکن است، کسی که عاشقِ شمس الدین است؛ بی دین باشد؟
من در اینجا، ابتدا، حرف انتها را می زنم و بعد به توضیح و بسط آن می پردازم، دین مولانا، دینِ در برگیرنده یِ همۀ دین هاست، این تفکری است که از قرآن کریم گرفته است.
Surah Aal-e-Imran, Verse 84:
قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ عَلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَالنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
بگو: «به خدا ایمان آوردیم؛ و (همچنین) به آنچه بر ما و بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل گردیده؛ و آنچه به موسی و عیسی و (دیگر) پیامبران، از طرف پروردگارشان داده شده است؛ ما در میان هیچ یک از آنان فرقی نمی‌گذاریم؛ و در برابرِ (فرمان) او تسلیم هستیم.»
در تفکر مولانا، یک مسلمان، کسی است که شامل تمام خوبی هایِ، پیامبران پیشین و پیامبر خاتم و تمامِ خوبی های بزرگان تاریخ است، چه مسلمان شیعه یا سنّی، بوده باشند یا نباشند.
در این مقوله، فقط به ابیاتی از مثنوی می پردازم، که قابل بررسی مستقل از اصل قصّه های مثنوی باشند. این ابیات مستقلاً در جاهای مختلفِ مثنوی آمده اند.
حِسّ دنیا، نردبان این جهان حِسّ دینی، نردبان آسمان
گه چنین بنماید و گه ضد این جز که حیرانی نباشد کار دین
هر که بویش نیست، بی بینی بود بوی آن بوی است، کان دینی بود
ز آتش شهوت نسوزد اهل دین باقیان را بُردِه تا قعر زمین
از برون آوازشان آید ز دین که رهِ رَستن ترا این است این
ما به دین رَستیم زین ننگین قفس جز که این ره نیست، چاره ی این قفس
از حدیث اولیا، نرم و درشت تن مپوشان، زآن که دینت راست پشت
آن سواری کاو سپه را شد ظفر اهل دین را کیست، سلطان بصر
از عصا ماری و از اُستُن حنین پنج نوبت می زنند از بهر دین
فلسفی را زهره نی تا دم زند دم زَنَد، دین حقش بر هم زند
سر از آن رو می نهم من بر زمین تا گواه من بود در روز دین
یوم دین که زلزلت زلزالها این زمین باشد، گواه حال ها
نار شهوت را چه چاره، نور دین نورکم اطفاء نار الکافرین
اهل دین را، باز دان از اهل کین همنشین حق بجو، با او نِشین
شیر حقم، نیستم شیر هوا فعل من، بر دین من باشد گوا
دین نه آن بازست، کو از شه گریخت سوی آن کمپیر کو می آرد بیخت
سر ز شُکرِ دین، از آن برتافتی کز پدر میراثِ مفتش، یافتی
چون که نور حس، نمی بینی به چشم چون ببینی، نور آن دینی به چشم
مِلّت عشق، از همه دینها جداست عاشقان را ملّت و مذهب خداست.
کفر تو دین است و دینت نور جان ایمنی و از تو جهانی در امان
پیشه ای آموختی در کسب تن چنگ اندر پیشه ی دینی بزن
کسب دین، عشق است و جذب اندرون چنگ اندر پیشه ی دینی بزن
کسب دین عشق است و جذب اندرون قابلّیت، نور حق دان، ای حرون
مر سیه رویان دین را خود جهیز نیست اِلا، حیلت و مکر و ستیز
حکمت دنیا فزاید ظن و شک حکمت دینی بَرَد، فوق فلک
تا بماند شاهی او سرمدی همچو عزِّ مُلک دین احمدی
در تمامی کارها، چندین مکوش جز به کاری که بود در دین، مکوش
چشم بگشا، حشر را پیدا ببین تا نماند شبه ات در یوم دین
ظاهر کافر، ملوث نیست زین آن نجاست هسا در اخلاق و دین
دوزخ است آن خانه که بی روزن است اصل دین، ای بنده روزن کردن است.
جان جملۀ عِلمها، این است این تا بدانی، من کی ام، در یوم دین
آن اصول دین، بدانستی تو لیک بنگر اندر اصل خود، گر هست نیک
چون که بر بوک است، جملۀ کارها کار دین اولی، کز این یابی رها
پس چرا در کار دین ای بد گمان دامنت می گیرد این خوف زبان
آن تکلف باشد و رو پوش هین نار را نکُشد، به غیر نور دین
تا نبینی نور دین، ایمن مباش کاتش پنهان، شود یک روز فاش
زانکه دنیا را همی بینند عین و آن جهانی را همی دانند دین
تا قیامت، باقیش داریم ما تو مترس از نسخ دین، ای مصطفا
گفت الدین نصیحه، آن رسول آن نصیحت در لغت ضد غلول
شد قیامت عید و بی دینان، دهل ما چو اهل عید، خندان همچو گل
تو چو عزم دین کنی، با اجتهاد دیو بانگت زند، اندر نهاد
پس بدان که شمع دین، بر می شود این نه همچون، شمع آتش ها بود
گر نشد ایمان تو، ای جان چنین نیست کامل، رُو بجو، اکمال دین
آن زمان کِت امتحان، مطلوب شد مسجد دین تو، پُر، خُروب شد.
کم نشین بر اسب توسن بی لگام عقل و دین را پیشوا کن و السلام
شاه دین را منگر، ای نادان به طین کاین نظر کرده است، ابلیس لعین
خیز بلقیسا، بیا، باری بببین ملکت شاهان و سلطانان دین
حرص اندر کار دین و خیر جو چون نماند حرص، باشد نغز رو
دید طین آدم و دینش ندید این جهان دید، آن جهان بینش ندید
بانگ طشت سحر، جز لعنت چه ماند بنگ طشت دین، بجر رفعت چه ماند.
هر کسی کو از صف دین سر کش است می رود سوی صفی کان ناخوش است.
جهد کن تا پیرِ عقل و دین شوی تا چو عقل کل، تو باطن بین شوی
غفلت و کفر است مایه جادوی مشعله ی دین است جان موسوی
خود طواف او، که شه بین بود فوقِ قهر و لطف و کفر و دین بود
گفت رو، هر کو غم دین برگزید باقی غمها، خدا از وی برید
صید دین کن، تا رسد اندر تَبَع حُسن و مال و جاه و بختِ منتفع
کفر و ایمان هر دو خود دربان اوست کاوست مغز و کفر و دین او را دو پوست
گر به فضلش پی ببردی هر فضول کی فرستادی خدا چندین رسول
عیب بر خود نِه، نَه بر آیات دین کی رسد بر چرخ دین، مرغ گلین
که رعیت دین شه دارند و بس این چنین فرمود سلطان عبس
آن رسول حق، قلاووز سلوک گفت الناس علی دین ملوک
ور بد او، دی پاک و با تقوا و دین وقت بیداری بَرَد، دُرّ ثمین
زین خیال ره زن راه یقین گشت هفتاد و دو ملت اهل دین
هر که فرج و گلو، آیین و خو است آن لکم دین وُلیِ دین، بهر اوست
پایهای پر عنا، از راه دین بر کنار و دست حوران، خالدین
ختمهایی کانبیا بگذاشتند آن به دین احمدی برداشتند
چیست معرج فلک، این نیستی عاشقان را مذهب و دین، نیستی
علم بودش، چونبودش، عشق دین او ندید از آدم الا نقش طین
مرغ گفتش، خواجه در خلوت مه ایست دین احمد را ترهب نیک نیست.
راه دین زآن رو پر از شور و شر است که نه راهِ ، هر مخنث گوهر است.
چون که ایشان خسرو دین بوده اند وقت شادی شد، چو بشکستند بند
بر دل و دین خرابت نوحه کن که نمی بیند جز این خاکِ کُهُن
در رُخت کو از مِیِ دین، فرخی گر بدیدی بحر، کو کف سخی
رنگ طین پیدا و نور دین نهان هر پیمبر این چنین بد در جهان
شد صفیر باز جان، در مرج دین نعره های لا اُحّبُ الافلین
دین من، از عشق، زنده بودن است زندگی زین جان و سر، ننگ من است.
هم در آخور ،هم در آخر، عجز دید مرده شد دین عجایز را برگزید
